W październiku 2016 r. ukazała się w Japonii moja książka pt. Estetyka dworców kolejowych w Europie i Japonii (tytuł oryg. 鉄道駅の美しさ～日本の駅、ヨーロッパの駅～Aesthetics of railway stations in Europe and Japan).

Chociaż pierwsze dworce kolejowe powstały w Japonii ponad pół wieku później niż w Europie i były skromniejsze, to jednak odznaczały się także przemyślaną formą architektoniczną. Budynki dworcowe odzwierciedlały zmieniające się kolejno style architektniczne, a potem w latach 60., podobnie jak inne obiekty użytkowe, uległy standaryzacji. Rozpoczął się jednocześnie rozwój stacji wielofunkcyjnych oraz wprowadzono do użytku pierwsze na świecie pociągi wielkich prędkości (Tōkaidō Shinkansen w 1964 r.). Japonia nie przeżyła takiego kryzysu kolei jaki nastąpił w Europie.

Tam wraz z rozwojem motoryzacji, kolej traciła popularność i wiele stacji zostało zamkniętych lub nawet rozebranych. Ostatecznie w wyniku potrzeby ożywienia kolejnictwa fimy europejskie rozpoczęły proces restrukturyzacji, unowocześniania zarówwo pociągów (pierwsze pociągi TGV we Francji na linii LGV Sud-Est w 1981 r.) jak i dworców kolejowych. Rozpoczęła się fascynująca era „renesansu dworców kolejowych”, która zaowocowała wybitnymi projektami nowych obiektów oraz rewaloryzacji starych, jak np. Berlin Hauptbahnof (2006), St Pancras International (2007), Gare de Strasbourg (2007), Gare de Liège-Guillemins (2009), King’s Cross (2012), Rotterdam Centraal (2014) i Vien Hauptbahnhof (2015). W Japonii rozwój urbanistyczny oraz komercjalizacja staci kolejowych doprowadziły do powstania skomplikowanych kompleksów-labiryntów, w których funkcje transportowe zostały rozwiązane nieczytelnie i wymieszane z innymi funkcjami, a oznaczenia kierunków i linii wymieszane z reklamami. Ostatecznie firmy kolejowe zainicjowały tutaj także w ramach „renesansu dworców kolejowych” starania zmierzające do poprawy całej infrastruktury kolejowej. Powstał szereg interesujących dworców regionalnych, jak np. Hyūga-shi (2008), Ryūō (2008), Hōshakuji (2008), Kōchi (2009), Iwamizawa (2009), Asahikawa (2011), Jōshū-Tomioka (2014) i Shin-Hakushima (2015), a także nowe lub kompletnie przebudowane dworce w metropoliach, np. Kyōto (1997), Nagoya (2000), Ōsaka (2011), Hakata (2011) i Tōkyō (2013), a także na przedłużeniach linii i na nowych liniach shinkansena – Kyūshū Shinkansen (2011), Hokuriku (2015) i Hokkaidō (2016). Poza dworcami nadziemnymi, w ramach rozbudowy infrastruktury, powstały także zarówno w Europie jak i w Japonii nowe linie metra wraz z interesującymi stacjami, np. Jubilee Line Extension w Londynie (1999), Météor w Paryżu (2007), oraz linie Ōedo (2000) i Fukutoshin (2008) w Tokio. Ostatnie dwadzieścia lat to bezprecedensowy rozwój kolejnictwa i powstanie wyrafinowanych dworców w Europie i w Japonii. Nie oznacza to jednak, że problemy estetyczne dworców zostały wyeliminowane; zarówno w Europie jak i w Japonii one istnieją, dworce się różnią, a także inny jest proces i podejście do projektowania.

Praca poświęcona jest najnowszym dworcom w Japonii i Europie, które zostały ukazane na tle trwającego „renesansu dworców kolejowych”, w konteście relacji formy i funkcji oraz czynników wpływających na estetykę dworców. Aspekty estetyki i projektowania zostały omówione na przykładzie najnowszych realizacji dworców kolejowych, stacji metra i LRT w Europie i Japonii. Na końcu znajduje się propozycja konkretnych działań prowadzących do projektowania dworców interesujących pod względem architektonicznym i konstrukcyjnym, funkcjonalnych oraz spełniających oczekiwania mieszkańców i podróżnych.

Książka jest w języku japońskim, zawiera także streszczenie w języku angielskim i kolorowe ilustracje. Będzie w sprzedaży w księgarniach w Japonii i przez Internet. Obecnie można ją kupić zamawiając telefonicznie (03-5470-8410) lub w zamawiając w księgarni w Japonii (ISBN 978-4-903876-68-9). Cena: 2700 jenów. Zapraszam Czytelników!