Galeria
Pomiędzy Polską i Japonią nie ma podpisanej umowy o zabezpieczeniu społecznym. Wg Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, umowy o zabezpieczniu społecznym obejmują takie świadczenia jak: świadczenia z tytułu starości (emerytury), świadczenia z tytułu niezdolności do pracy (renty inwalidzkie), świadczenia z tytułu śmierci żywiciela rodziny (renty rodzinne), świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, świadczenia chorobowe (zasiłki chorobowe); a jeżeli obie strony wyrażą taką wolę, także świadczenia zdrowotne, zasiłki rodzinne, zasiłki z tytułu bezrobocia. Redakcja Gazety Polskiej w Japonii (wówczas e-Gazety) zwróciła się w tej sprawie do Ambasady RP w Tokio i Ambasada rozpoczęła działania w celu podpisania porozumienia pomiędzy Polską i Japonią. O postępie w tych działaniach będziemy informować w rubryce Sprawy Polonii.
Umowy o zabezpieczeniu społecznym
Obecnie nie ma żadnej podpisanej pomiędzy Polską i Japonią umowy o zabezpieczeniu społecznym. Umowa taka, jest to dwustronne porozumienie zapewniające koordynację systemów zabezpieczenia społecznego obowiązujących w Polsce i drugim umawiającym się państwie (http://www.mpips.gov.pl/koordynacja-systemow-zabezpieczenia-spolecznego/umowy-miedzynarodowe-o-zabezpieczeniu-spolecznym/). Ze strony Polskiej sprawami tymi zajmuje się tym Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Jak wynika z informacji na stronie internetowej ministerstwa, umowy te poprawiają sytuację świadczeniobiorców w zakresie możliwości nabywania prawa do świadczeń z zabezpieczenia społecznego, gdyż gwarantują ochronę ubezpieczeniową wszystkim osobom objętym zakresem podmiotowym danej umowy. Dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym powodują, że podejmowanie przez polskich obywateli pracy w państwach związanych z Polską taką umową zawsze pozytywnie skutkuje w zakresie nabywania prawa do świadczeń z zabezpieczenia społecznego.
Do roku 2004, stosunki w zakresie zabezpiecznia społecznego pomiędzy Polską a innymi państwami europejskimi regulowały umowy dwustronne (konwencje), a obecnie zastosowanie mają przepisy wspólnotowe. Jeśli chodzi o inne kraje pozaunijne, to Polska podpisała takie umowy dwustronne z Macedonią, Kanadą, Stanami Zjednoczonymi, Koreą Południową, Niemcami, Austrią i Australią.
Przypadek japoński - przepisy emerytalne
Polonia w Japonii jest mniej liczebna niż w USA, Kanadzie czy Australii, ale jednak istnieje, dlatego podpisanie takiego porozumienia pomiędzy Polską i Japonią wydaje się niezbędne w celu zapewnienia zabezpieczenia społecznego zarówno Polakom mieszkającym w Japonii jak i Japończykom mieszkającym w Polsce. W tym kontekście kwestią szczególnie istotną jest uregulowanie przepisów dotyczących świadczeń emerytalnych. Obecnie jest tak, że jesli ktoś płaci składki emerytalne w Japonii, a następnie przed zakończeniem okresu wpłat który trwa 25 lat wyjeżdża do Polski, nie może kontynuować opłacania tych składek w Polsce. Zgodnie z przepisami japońskimi, ma jedynie szansę otrzymać jednorazową refundację, ale jest to symboliczna suma, która maksymalnie może wynieść dwieście kilkadziesiąt tysięcy jenów. Jesli istnieje podpisana umowa dwustronna, to lata pracy przepracowane w obu krajach się sumują i po przepracowanoiu w obu krajach wymaganej liczby lat, jest się zakwalifikowanym do otrzymywania japońskiej emerytury.
Japonia podpisała porozumienie o zabezpieczeniu społecznym z szeregiem krajów, m.in. z USA, Niemcami, Wielka Brytania, Koreą Południową, Belgią, Francją, Kanadą, Australią, Holandią, Czechami, Hiszpanią, , Irlandią, Włochami. Umowy z każdym z tych krajów mają różny zakres i od indywidualnych negocjacji zależy to, jaki zakres świadczeń społecznych obejmie dwustronna umowa.
W Japonii system emerytalny składa się z dwóch rodzajów: kokumin nenkin - fundusz narodowy i kosei nenkin - fundusz pracowniczy. Będąc w przedziale wiekowym 20-60 lat, istnieje obowiązek przynależności do jednego z tych dwóch systemów (http://www.sia.go.jp/index.htm, http://www.sia.go.jp/e/np.html#ben). Emeryturę otrzymuje się po opłacaniu składek przez minimum 25 lat i począwszy od ukończenia 65 roku życia. Można mieć także emeryturę wypłacaną już od 60 roku życia, jeśli ktoś przepracował 25 lat i wybrał taką opcję. Jednak wielkość tzw. "wcześniejszej emerytury" jest zredukowana i wynosi 75% emerytury, którą można otrzymać w wieku lat 65. Można także zacząć pobierać później emeryturę, w wieku 70 lat i wtedy wielkość tzw. „późniejszej emerytury" wynosi 142% wielkości emerytury w wieku lat 65. Ponieważ emerytura rośnie wraz z długością okresu opłacania składek, warto jest kontynuować swoją japońską emeryturę nawet po wyjeździe z Japonii i temu służą umowy o świadczeniach społecznych, w tym o świadczeniu emerytalnym.
Istnieją sytuacje wyjątkowe, kiedy obcokrajowiec może otrzymać emeryturę bez opłacania składek przez obowiązkowy okres 25 lat, a dokładnie mając przerwę w opłacaniu składek. Taka opcja nazywa sie kara kikan (pusty okres) i dotyczy okresu, kiedy obcokrajowiec nie mieszka w Japonii, nie jest tam zameldowany i nie opłaca składek. Jednak należy podkreślić, że nie jest to regułą, a wręcz przeciwnie - rzadkim przypadkiem, bo najczęściej brak opłat dyskwalifikuje i aby być pewnym swojej sytuacji, należy ją osobiście wyjaśnić we właściwym urzędzie shakai hokencho. Zasadniczo należy założyć, że aby otrzymać emeryturę japońską trzeba opłacać składki emerytalne przez minimum 25 lat i jednocześnie mieszkać w Japonii, o ile nie mieszka się w kraju, który ma podpisaną z Japonią umowę o zabezpieczeniu społecznym.
W najbliższym czasie przespisy japońskie mogą uledz zmianie ponieważ przygotowywana jest reforma systemu emerytalnego w Japonii.
W najbliższym czasie przespisy japońskie mogą uledz zmianie ponieważ przygotowywana jest reforma systemu emerytalnego w Japonii.
Umowa o zabezpieczeniu społecznym pomiędzy Polską i Japonią
W związku z powyższym, w interesie całej Polonii jest podpisanie dwustronnej umowy o zabezpieczniu społecznym. Japonia jest krajem, do którego Polacy przyjeżdżają i mieszkają w nim, ale często także po kilkunastu czy kilkudziesięciu latach pobytu wyjeżdżają. Niektórzy świadomie planują powrót do Polski na emeryturę. Obecnie mieszkają w Japonii dwa pokolenia Polonii. Wiele z osób zbliża się do wieku emerytalnego. Gazeta Polska w Japonii wystąpiła z inicjatywą, aby doprowadzić do podpisania umowy dwustronnej pomiędzy Polską i Japonią o zabezpieczeniu społecznym. Chodzi o to, aby Polacy zamieszkali w Japonii, mieli właściwe zabezpiecznie emerytalne i w wypadku powrotu do Polski, nie stracili składek opłacanych w ciągu wielu lat wytężonej pracy.
Opublikowano w
Sprawy Polonii