Rok 2013 zapisał się w Japonii jako „rok przebudowy”. Z jednej strony przebudowa jest tutaj zjawiskiem normalnym, np. w odniesieniu do rytualnego odnawiania miejsc sakralnych. Zgodnie z tym zwyczajem, w 2013 r. odbudowane zostały dwa najbardziej znaczące chramy w Japonii – Ise i Izumo. Jednakże w ubiegłym roku przebudowano także wiele innych obiektów, np. teatr Kabukiza w Ginza (fot. 1, fot. 2, fot. 3), siedzibę Centralnego Urzędu Pocztowego w Tokio – „Tokyo Central Post Office” oraz ukończono przebudowę dworca tokijskiego – Tokyo Station. Podczas kiedy aspekt konserwacji zabytków ma w Japonii bardziej charakter spirytualny niż materialny, w wielu wypadkach dokonano faktycznej odbudowy, rewaloryzacji lub całkowitego odtworzenia ważnych z punktu widzenia architektonicznego lub kulturowego budynków. Ostatnim charakterystycznym wyznacznikiem procesu przebudowy, który zintensyfikował się po 11 marca 2011 r., jest odnawianie na większą skalę niż dotychczas dużych budynków w Tokio i innych miastach japońskich. Można zatem powiedzieć, że rok 2013 był w kwestii przebudowy rokiem przełomowym.

Fot. 1

Fot. 2

Fot. 3

Rytuał przebudowy

Mimo, że Japonia jest jednym z najbardziej rozwiniętych krajów o najnowocześniejszej technologii, nadal odczuwa się tutaj duży wpływ tradycji zarówno w sposobie życia, jak i w praktykowaniu religijnych rytuałów i ceremonii wywodzących się z dawnych czasów. Jednym z nich, zgodnie z wierzeniami shintō na temat śmierci i odradzania się przyrody oraz nietrwałości wszelkich rzeczy i przemijalności istnień, jest sengū – rytualna, trwająca przez dłuższy okres czasu odbudowa chramów shintoistycznych. Jest to także metoda przekazywania wiedzy na temat technik budowlanych z generacji na generację. 

Uważa się, że shintō, wywodzące się z wierzeń prymitywnych, które uznawały siły natury, rozwinęło się w Japonii zanim jeszcze został tutaj sprowadzony buddyzm. Mimo że shintō – droga bogów (kami no michi) jest pierwotną religią Japończyków, to jednak tylko nieliczni są praktykującymi wyznawcami shintoizmu. Większość Japończyków biorąc udział w rytuałach związanych z tradycją lub określonymi wydarzeniami, jak np. narodziny dziecka, ślub czy pogrzeb, znajduje miejsce w swoim życiu zarówno na shintoizm jak i na buddyzm. Można powiedzieć, że shintoizm i buddyzm harmonijnie koegzystują i Japończycy wybierają chram lub światynię w zależności od okazji. Shintō przy tym nie jest w zasadzie religią tylko raczej sposobem życia, który przeniknął do wielu sfer życia Japończyków. Charakteryzuje się przede wszystkim egzystencją w harmonii z naturą, oraz docenianiem i szanowaniem elementu duchowego we wszystkich formach życia. W odróżnieniu do chrześcijan, którzy wierzą w jednego absolutnego Boga, wyznawcy shintō odczuwają kehai, czyli obecność sił nadprzyrodzonych, ducha, w przyrodzie. Z shintoizmu wypływa także zwyczaj dążenia do osiągnięcia najlepszego rezultatu czy celowania w czymś, stąd są takie określenia jak kami – droga bóstw, kendō – droga miecza, chanoyu – droga herbaty, shodō – droga kaligrafii, kadō – droga kwiatów (ikebana), itp.

- Chram Ise-jingū

Chram Ise-jingū, znany także jako Ise-dai jingū w prefekturze Mie, poświęcony boginini Amaterasu, jest najważniejszym miejscem kultu sakralnego w Japonii. Składa się z wielu obiektów zgrupowanych wokół dwóch najważniejszych chramów – Naikū, chramu wewnętrznego w miejscowości Uji i poświęconemu bogini Amaterasu oraz Gekū, chramu zewnętrznego, usytuowanego w miejscowości Yamada i poświęconego bóstwu Toyōke-no-ōmikami. Oficjanie podaje się, że chramy pochodzą z 4 r. p.n.e., ale naukowcy datują je na 690 r. Świątynie są wzmiankowane w dwóch najstarszych kronikach Kojiki i Nihon-shoki (które powstały najprawdopodobniej w latach 712 i 720). Styl architektoniczny Ise-jingū, charakteryzujący się surową prostotą, wywodzi się ze stylu shinmei-zukuri i jego odmianę charakterystyczną tylko dla Ise określa się jako yuitsu-shinmei-zukuri. 

Od 690 r. chram Ise jest regularnie odbudowywany co 20 lat. Polega to na wzniesieniu wiernej kopii budynku i uroczystym przeniesieniu bóstwa ze starego do nowego głównego sanktuarium – shōden. Miejsce po poprzednim budynku – kodenchi pozostaje puste, pokryte żwirem o dużych jasnych kamieniach. Jedynym obiektem, który symbolizuje szczególny, święty charakter tego miejsca jest mały drewniany domek zwany oi-ya, w którym znajduje się niewielki postument shin-no-mikashira – uasabiający poświęcony centralny słup konstrukcji budynku. Następny nowy chram zostanie zbudowany wokół tego najważniejszego, świętego i tajemniczego miejsca centralnego. Prace budowlane zajmują zwykle osiem i pół roku, podczas których zużywa się ok. 12 tysięcy drzew. W październiku 2013 r. miało miejsce ukończenie 62 odbudowy chramu Ise. Następna odbudowa jest planowana na 2033 r. Japończycy wierzą, że odnowienie budynku, w którym mieszkają kami oraz jego wyposażenia, odmładza ich także. Ceremonia przeniesienia bóstwa – shikinen sengū jest wielką uroczystością, w której uczestniczą członkowie rodziny cesarskiej.

- Chram Izumo-taisha

Drugi ważny chram, który został ostatnio odnowiony to Izumo-taisha, zwany także Izumo-ōyashiro, znajdujący się w prefekturze Shimane. Chram jest poświęcony bóstwu Ōkuninushi-no-mikoto, które jest bogiem przynoszącym szczęście w małżeństwie. Chram jest bardzo stary, nieznana jest dokładana data jego budowy, a jego powstanie (prawdopodobnie ok. 950 r.) zostało także odnotowane Kojiki i Nihon Shoki. W 1744 r. chram uzyskał taki kształt, jaki znamy dzisiaj. Cały zespół składa się z kilkudziesięciu budynków, wśród których najważniejsze to budynek główny zbudowany z drzewa cyprysowego w stylu taisha-zukuri (od niego właśnie pochodzi nazwa tego stylu), w którym mieści się sanktuarium – honden (główny pawilon) oraz kaguraden, w którym odbywają się tradycyjne rytuały. Na czas renowacji Ōkuninushi został przeniesiony do miejsca prowizorycznego, a następnie po podbudowie w maju 2013 r. powrócił do wewnętrznej części chramu podczas uroczystości, w której brało udział kilka tysięcy osób.

Inne chramy i świątynie także podlegają renowacji, która często oznacza całkowitą przebudowę. Przykładem może być chram Suitengū w Tokio, który został niedawno rozebrany i na czas budowy nowego obiektu przeniesiony w tymczasowe miejsce niedaleko stacji Hamachō.

Konserwacja zabytków i ochrona

W Japonii, w przeciwieństwie do Europy, zabytki często się odbudowywuje na nowo, częściej też rozbiera się budynki, które są zabytkami architektury. Wiele znanych dzieł architektury uległo rozbiórce, np. dwa znane budynki w Osace – „Kirin Plaza” (1987-2008) zaprojektowany przez architekta Shin Takamatsu oraz „Sony Tower” (1976-2006) autorstwa Kisho Kurokawy. W Tokio w 2013 r. rozebrano „Akasaka Prince Hotel” (1955-2013) zaprojektowany przez Kenzo Tange. W odniesieniu do innego zabytkowego budynku – „Nakagin Capsule Building” w Tokio (1972; arch. Kisho Kurokawa) – odbyła się głośna debata, był plan wyburzenia zniszczonego już obiektu, a także plany jego konserwacji, które jednak okazały się zbyt drogie. Konserwacja w tym wypadku wymagałaby usunięcia azbestu oraz wzmocnienia konstrukcji. Recesja spodowoała, że budynek nadal stoi i czeka na developera.

W Japonii zatem konserwacji podlega dużej mierze raczej „duch” niż „materia”. Jesli chodzi o stare budynki drewniane, to jednym z czynników przemawiających za ich wyburzeniem jest to, że drewno ulega destrukcji i ze względów konstrukcyjnych należy je zastąpić nowym materiałem. Drugim czynnikiem są trzęsienia ziemi. Po kolejnych trzęsieniach następują zmiany przepisów budowlanych, które starają się uwzględnić dotychczasowe doświadczenia – tak było między innymi po trzęsieniu ziemi w Kobe w 1995 r. Projektuje się nowe konstrukcje bardziej wytrzymałe i odporne na ruchy sejsmiczne oraz pożary. Konserwacja zabytków jest jednak oczywiście możliwa także w Japonii, ale kosztowna i czasochłonna. Ochrona zabytków i ich rewaloryzacja jest w Japonii prowadzona i opiera jest legislacji z 1950 r. – „Prawie ochrony zabytków”. Ochronie podlegają nie tylko budynki, ale także techniki budowlane, których znajomość jest niezbędna przy pracach restauracyjnych. Około 20% japońskich skarbów narodowych, które podlegają ochronie stanowią zamki, świątynie buddyjskie, chramy shintoistyczne oraz rezydencje. Pozostałe 80%, czyli większą część stanowią obrazy, zwoje, sutry, kaligrafie, rzeźby z drzewa, laki, kamienia, itp., ceramika, wyroby z laki, metalu, miecze, tekstylia oraz wykopaliska archeologiczne. Ochronie podlegają obiekty materialne oraz niematerialne, a także miejsca historyczne, lokalizacje charakteryzujące się malowniczym pięknem oraz pomniki natury. Zabytki materialne, to najczęściej budynki, które wyróżniają się wartością artystyczną, historyczną lub naukową. W tym zakresie wyodrębnia się dwie kategorie zabytków – „ważna własność kulturowa” i „skarb narodowy”. Japonia posiada obecnie 13 zabytków kulturowych i 4 zabytki przyrody UNESCO. Są to: zabytki buddyjskie na terenie Hōryū-ji, zamek Himeji-jō, Shirakami-Sanchi, Yakushima, zabytki historyczne w Kioto (Kioto, Uji i Ōtsu), zabytkowe wsie w Shirakawa-gō i Gokoyama, Pomnik Pokoju w Hiroshimie (Genbaku Dome), chram Itsukushima, historyczne zabytki w Nara, chramy i świątynie w Nikkō, obszar Gusuku oraz posiadłości Królestwa Ryūkyū, miejsca kultu i trasy pielgrzymkowe w górach Kii, Shiretoko, kopalnia srebra Iwami Ginzan i jej krajobraz kulturowy, Hiraizumi – świątynie, ogrody i wykopaliska archeologiczne reprezentujące buddyjską Czystą Krainę, Wyspy Ogasawara oraz Góra Fuji – miejsce kultu i źródło artystycznej inspiracji [1].

W Japonii szczególnie problematyczna jest nie tylko konserwacja zabytkowej zabudowy – z racji tej że często zburzeniu ulegają oryginalne dzieła, ale także ochrona i utrzymywanie estetycznego krajobrazu. W względu na duże prawa właścicieli prywatnych, wdrożenie planów ochrony jest trudne. Na skutek modernizacji, niekontrolowanego rozwoju miast i rozwoju technologii, japoński krajobraz kulturowy (fūkkei) w wielu wypadkach przeistoczył się w produkt komercyjny [2]. Wielu architektów i urbanistów krytykuje Tokyo za panujący w nim chaos urbanistyczny, chociaż jednocześnie zauważa urok tego miasta i panujący w nim inny, „ukryty porządek” [3]. Do niedawna nie było też legislacji chroniącej krajobraz miejski ogólnie, poza tym na terenach przewidzianych do ochrony zabytków, ani nawet nie było świadomości potrzeby takiej ochrony wśród mieszkańców. „Prawo ochrony krajobrazu” (Keikan hō) zostało ustanowione w 2005 r. Dało ono większe uprawnienia władzom lokalnym, które rozpoczęły wysiłki ratowania utraconych krajobrazów i tworzenie estetycznej przestrzeni miejskiej. Ruch oddolny machi-zukuri przyczynił się nie tylko do poprawy krajobrazu miejskiego, ale także do jego ochrony, np. do konserwacji zabudowy tzw. pocztowych stacji odpoczynkowych na głównych szlakach (shukuba-machi) w Japonii, które rozwinęły się w okresie Edo (1603-1868) (np. Tsumago-juku na szlaku Nakasendō), lub innych zabytkowych miejscowości. Obecnie, na skutek różnych działań środowisk profesjonalnych, wzrosła w Japonii świadomość potrzeby konserwacji zabytków, a także ochrony krajobrazu miejskiego i naturalnego.

Proces przebudowy w Tokio

W Tokio trwa na dużą skalę przebudowa. W ubiegłym roku (2013) zakończono renowację połączoną z całkowitą przebudową kilku ważnych obiektów:

- w marcu 2013 r. ukończono ostatni etap przebudowy siedziby Centralnego Urzędu Pocztowego w Tokio „Tokyo Central Post Office” (Tōkyō chūō yūbinkyoku); w należącym do poczty wieżowcu – „JP Tower” (JP tawā) otwarto centrum handlowe „KITTE Marunouchi” (03/21);

- w kwietniu 2013 r. otwarto także przebudowany teatr „Kabukiza” w Ginza, na miejscu którego stworzono kompleks zaprojektowany przez architekta Kengo Kuma, składający się z nowego teatru „Kabukiza” wraz z „Kabukiza Tower” (Kabukiza tawā) (04/2);

- we wrześniu 2013 r. ukończono ostatni etap konserwacji i przebudowy dworca „Tokyo Station”, oddając do użytku budynek wejściowy od strony Yaesu (09/20);

- we wrześniu 2013 r. odresturowano pozostałości stacji „Manseibashi Station” (Kyū Manseibashi eki; 1912) i stworzono nowy waterfront wraz z budynkiem „JR Kanda Manseibashi” oddanym do użytku w styczniu 2013 r.

Poza tym, przebudowie uległo i nadal ulega wiele różnych innych budynków w centrum Tokio, np. przy ulicy Chūō-dōri, która całkowicie zmieniła w ciągu ostatnich kilku lat. W marcu 2014 r. otwarte zostało przy Chūō-dōri w Nihonbashi nowe „COREDO Muromachi 2 & 3”. Budowę nowego obiektu należącego do Mitsui Fudosan połączono z rewaloryzacją już istniejącego „COREDO Muromachi” (Koredo Muromachi) i „Nihonbashi Mitsui Tower” (Nihonbashi Mitsui tawā; 2005; arch. Cesar Pelli & Associates Japan, Inc.). Przy tej samej ulicy w rejonie Kyōbashi, w wyniku wyburzenia starej siedziby firmy Katakura Industries (Kyū Katakurakōgyō honsha biru) oraz budynku „Kyobashi 3-chōme Building” (Kyōbashi sanchōme biru ), w marcu 2013 r. powstał 24-kondygnacyjny budynek „Tokyo Squre Garden (Tōkyō skuea gāden) (arch. Nikken Sekkei Ltd.).

- „Tokyo Central Post Office” (1931; 2012) i „KITTE Marunouchi” (2013)

Budynek Centralnego Urzędu Pocztowego zlokalizowany jest po stronie Marunouchi stacji tokijskiej, która należy do obszaru w Tokio planowanego w przeszłości w nawiązaniu urbanistycznych rozwiązań europejskich. Budynek, który został zaprojektowany przez architekta Tetsuro Yoshida i ukończony w 1931 r. jest wyróżniajacym się zabytkiem epoki modernizmu z okresu Shōwa. Yoshida wraz z innymi architektami inspirowanymi Bauhasem i secesją europejską stworzyli tzw. „Bunriha movement”, który przyczynił się do rozwinięcia się modernizmu w Japonii. Architekci z szkoły Bunriha odcinali się od stylów historycznych i inspiracji szukali m.in. w sztuce.

Pięcio-kondygnacyjna zasadnicza bryła zrewaloryzowanego budynku „Tokyo Central Post Office” (2012) charakteryzuje się dużymi oknami w prostych czarnych ramach oraz przestrzennymi galeriami na drugiej i trzeciej kondygnacji, w których kiedyś odprawiano przesyłki a obecnie mieści się przestrzeń wystawowa. Cały budynek poddany został gruntownej renowacji, w wyniku czego pozostawiono i odnowiono jego fasadę. W nowo zrewaloryzowanym budynku zachowano dużą przestrzeń wewnętrzną o długości 66 m, szerokości 12 m i wysokości 5,5 m. Zachowano zabytkową kontrukcję oraz drewniane płyty podłogowe. Części zabytkowych ram okiennych wykorzystano jako elementy wyposażenia wnętrz. Zrewaloryzowana część stała się podstawą nowego drapacza chmur – „JP Tower” (2012), który dobudowano z tyłu (fot. 4). 38-kondygnacyjny wieżowiec został zaprojektowany przez architekta Helmuta Jahna i Mitsubishi Jisho Sekkei Inc.

Historyczna część nowego kompleksu mieści zaaranżowany wokół dużego atrium shopping mall „KITTE Marunouchi” (2013) oraz Intermediateque – muzeum poświęcone nauce i prowadzone wspólnie przez Pocztę Japońską (Japan Post) oraz Uniwersytet Tokijski (University of Tokyo) i Muzeum Uniwersyteckie (University Museum). „KITTE Marunouchi” zajmuje siedem kondygnacji – od B1 do 6F w nowej wieży oraz w odnowionej i podlegającej konserwacji części zabytkowej (fot. 5). Każda z kondygnacji jest zaprojektowana tematycznie, np 5F i 6F nazwane „Nihon no omotenashi” są zadedykowane kuchni japońskiej z różnych regionów, inna estetyce japońskiej, itp. Intermediateque zajmuje drugą i trzecią kondygnację.

Fot. 4

Fot. 5

- „Kabukiza” (1889; 2013)

Teatr Kabukiza oryginalnie wybudowany w 1889 r. był już wielokrotnie przebudowywany, a dotychczasowy budynek pochodził z 1950 r. Obecną najnowszą przebudowę ukończono po trzech latach w kwietniu 2013 r. Nowy, piąty już teatr Kabukiza został zaprojektowany przez znanego architekta Kengo Kuma. Zarówno wygląd elewacji zewnętrznej jak i część wnętrz utrzymano w tym samym tradycyjnym japońskim stylu co oryginał. Ulepszono toalety oraz poprawie uległy siedzenia dla widzów, przewidziano więcej przestrzeni, chociaż jak na warunki europejskie to miejsca na widowni nadal są dość niewygodne. Budynek jest bardziej wytrzymały na ruchy sejsmiczne i posiada nowoczesne zabezpieczenia. Nowością jest przylegający do teatru 29-kondygnacyjny wieżowiec „Kabukiza Tower” (2013; fot. 1). Galeria na piątej kondygnacji z ogrodem na dachu ma służyć zainteresowaniu szerszej publiczności i popularyzacji teatru Kabuki (fot. 6). Na poziomie B2 budynek teatru łączy się ze stacją metra Higashi Ginza. Znajduje się tam duży hol, w którym zlokalizowana jest sprzedaż biletów, a także sklepiki z pamiątkami i kawiarnia (fot. 7). Na trzech pierwszych poziomach, gdzie znajduje się scena i widownia, są także zlokalizowane sklepy z pamiątkami, restauracje i kawiarnie. Motywy wystroju wnętrz – wzór na dywanach z czterema ptakami – zaczerpnięto z motywów zdobniczych w głównym pawilonie świątyni (Hōō-dō) w Byōdō-in w Kyoto. Intencją firmy Shochiku Co., która jest właścicielem Kabukizy, była odnowa teatru i nadanie mu nowego życia, podobnie jak czyni się to co dwadzieścia lat w Ise.

Fot. 6

Fot. 7

- Dworzec „Tokyo Station” (1914; 2013)

Zabytkowy budynek po stronie Marunouchi oraz ponad 200-metrowej wysokości budynki po stronie Yaesu, mieszczące biura, hotel i dom towarowy są częścią nowego kompleksu „Tokyo Station City” rozbudowywanego od 2004 r. przez East Japan Railway Company (Higashi-Nihon Ryokaku Tetsudō Kabushiki-gaisha) i cztery inne korporacje. Projekt dworca „Tokyo Station” jest jednym z projektów rewaloryzacji historycznych dworców kolejowych prowadzonych przez JR East Pierwszym takim projektem była przebudowa i rewaloryzacja modernistycznego dworca Ueno w 2002 r. Poza elementem rewaloryzacji, drugim elementem projektu była całkowita rozbudowa dworca, jako centralnego ośrodka w planie urbanistycznym aglomeracji.

„Tokyo Station” jest centralnym dworcem w Tokio i piątym w Japonii pod względem liczby pasażerów. Przez dworzec przewija się dziennie ponad 760000 pasażerów i innych użytkowników (2012). „Tokyo Station” składa się z dwóch części położonych po dwóch stronach linii kolejowych, w których zbudowano budynki dworcowe – po nawiązującej do przeszłości stronie Marunouchi oraz po nowoczesnej stronie Yaesu. Zabytkowy budynek z 1914 r. po stronie Marunouchi, który w 2012 r. został całkowicie zrewaloryzowany, jest z cegły, natomiast po drugiej, „futurystycznej” stronie Yaesu znadują się nowe drapacze chmur z ogromnymi połaciami szklanych ścian osłonowych. Budynek Marunouchi zrewaloryzowano używając zabytkowej cegły, przywrócono mu oryginalną wysokość oraz dobudowano pominięte w powojennej odbudowie oktogonalne kopuły (fot. 8). W trakcie procesu przebudowy, historyczny budynek po stronie Marunouchi uzyskał oryginalny wygląd z 1914 r. Otaczający go plac, łączący się z szeroką aleją prowadzącą w kierunku pałacu cesarskiego, stanie się ważnym punktem krajobrazowym miasta.

Usytuowane od strony Yaesu trzy drapacze chmur to budynek „Sapia Tower” (2007) mieszczący biura, Hotel Metropolitan Marunouchi i centrum konferencyjne oraz budynek „GranTokyo” (2007), zaprojektowany przez architekta Helmutha Jahna i składający się z wież południowej oraz północnej – mieszczący m.in. dom towarowy Daimaru. W 2013 r. oddano do użytku środkową część stacji po stronie Yaesu. Jest to „GranRoof”, zaprojektowany przez Helmutha Jahna. Budynek ten ma kształt 240-metrowej długości „pomostu” dla pieszych przekrytego zadaszeniem o dynamicznym kształcie przypominającym żagle (fot. 9).

Nowo przebudowana i w dużej części na nowo wybudowana stacja tokijska „Tokyo Station City” reprezentuje nową wizję „stacji-miasta” (station-city), m.in. poprzez zrealizowanie szklanych wieżowców, które zostały zaprojektowane na podstawie koncepcji „kryształowych wież”, oraz łączącego wieże szklanego bloku, zaprojektowanego jako „świetlny żagiel”.

Fot. 8

Fot. 9

- „Manseibashi Station” i “mAAch Ecute Kanda Manseibashi” (1912; 2013)

W Manseibashi, położonym pomiędzy Kandą i Ochanomizu na linii Chūō, przyjazny środowisku nowoczesny budynek – “JR Kanda Manseibashi Building” (2013) został zbudowany na terenie dawnego Muzeum Transportu. W sąsiedztwie, w pobliżu mostu Manseibashi, stworzono nowy waterfront nad rzeką Kandą, wykorzystując pozostałości po dawnej stacji “Manseibashi Station” i ceglany wiadukt z arkadami (fot. 10). Powstał nowy obiekt – “mAAch Ecute Kanda Manseibashi” (2013), w którym wykorzystano perony oraz schody z zabytkowej stacji (fot. 11). Mieszczą się w nim sklepy i restauracje, a od strony rzeki znajduje się spacerowy taras na kształt drewnianego pokładu z widokiem na rzekę i na zabytkowy most Manseibashi. Odrestaurowany fragment starego peronu na końcu tarasu nadał mu nazwę „2013 Platform”. Taras i znajdująca sią w pobliżu kawiarnia sąsiadują z torami linii Chūō, dając gościom możliwość bliższego przyjrzenia się przejeżdżającym pociągom.W ten sposób projekt rekonstrukcji i renowacji przywrócił do życia atmosferę zabytkowej nie istniejącej już stacji kolejowej.

 Fot. 10

Fot. 11

Podsumowanie

Zaznaczony silnie w 2013 r. i nadal kontynuowany trend przebudowy, który można zaobserwować w Tokio, Osace i innych miastach japońskich, wynika zarówno z tradycji, jak i ze współczesnych potrzeb. W metropoliach przeprowadza się nadal proces reurbanizacji, czyli ponownego zagospodarowywania i ożywiania zdegradowanych, opuszczonych lub niewystarczająco atrakcyjnych obszarów miejskich (np Shiodome, Marunouchi) [4]. Rewaloryzuje się budynki zabytkowe i buduje nowe w miejsce zużytej zabudowy. Po trzęsieniu ziemi w 2011 r., dąży się do wzmocnienia budynków, dlatego stare obiekty wymieniane są na całkowicie nowe. Przebudowa na tak wielką skalę jest fascynująca, widzi się ją i czuje spacerując po Tokio.

------------------------------------------------------

[1] UNESCO http://whc.unesco.org/en/list

[2] KIDO E. M. (2012), Elements of the urbanscape in Tokyo, Teka Kom. Arch. Stud. Krajobr. – OL PAN, Vol. VIII/1, 75-92.

[3] ASHIHARA Y. (1998), The Aesthetics of Tokyo: Chaos and Order, Ichigaya Publishing, Tokyo.

[4] KIDO E. M. (2011), Nowa architektura japońska /The new Japanese architecture. Studia z zakresu architektury nowoczesnej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń, 2011.

Rebuilding Japan

The 2013 has been in Japan the year of rebuilding and renewal. Such prominent buildings, as the Ise and Izumo Shrines, Kabukiza in Ginza, and Tokyo Central Post Office have been rebuilt. Among several projects there was also a prominent railway station – Tokyo Station, which Yaesu side has been completed in September. The aspect of renewal has different meaning in Japan in spiritual and actual sense than in Europe. In spite of renewal of cultural monuments, also many other buildings, such as the headquarters of numerous corporations have been recently rebuilt in Japan. The background of this trend is not only the tradition but it is also associated with the current need of the renovation of architecture and infrastructure in Japan.