Galeria
Shincha to nowa, świeża herbata, którą zbiera się na wiosnę pod koniec kwietnia. Zielona herbata jest nie tylko jednym z najważniejszych produktów, a także istotną częścią japońskiej kultury. Plantacje herbaty stanowią charakterystyczny element krajobrazu Japonii. Pola herbaciane chabatake są nie tylko płaskie, ale także bywają położone tarasowo lub na pagórkach, skomponowane z długich rzędów starannie przycinanych krzaków.
W Japonii wiele produktów spożywczych jest klasyfikowanych i posiada swoje marki. Pośród zielonych herbat najbardziej znane są: Shizuoka-cha, Uji-cha i Sayama-cha. Japońskie przysłowie nawiązując do tych trzech upraw wymienia ich zalety: „Kolor – Shizuoka, aromat – Uji i smak – Sayama”.
Uprawy Shizuoka-cha w prefekturze Shizuoka wynoszą 40.3% (2013; Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Rybołówstwa; Nōrinsuisanshō) całkowitej produkcji herbaty w Japonii. Historia tamtejszych plantacji sięga 1241 r., kiedy to mnich Shoichi Kokushi przywiózł liście zielonej herbaty z Chin. Obecnie uprawia się tam wiele gatunków zielonej herbaty. Pola herbaciane w Shizuoka, rozciągające się na tle majestatycznej góry Fuji-san, wyglądają szczególnie malowniczo.
Kultywacja herbaty Uji-cha w mieście Uji niedaleko Kioto (w Kyōto-fu) sięga również XVIII wieku w okresie Kamakura (1192-1333). Uprawy herbaty szybko się tam rozprzestrzeniły, ale napój ten był uważany za luksusowy. Parzenie herbaty – chanoyu stało się ceremonią wyznaczajacą standardy estetyczne. W drugiej połowie XVI wieku zastosowano nową metodę kultywacji nazywaną „ōishita saibai”, której produktem były ciemno-zielone liście o silnym zapachu. Herbata ta została uznana za najlepszą w Japonii, a matcha produkowana w Uji stała się niezbędnym elementem ceremonialnego przyrządzania i picia herbaty, którego współtwórcą i mistrzem był Sen no Rikyū. Pojawiły się także odpowiednie pomieszczenia i domki herbaciane, w któych odbywały się ceremonie, jak np. Taian w świątyni Myōkian (w mieście Ōyamazaki w Kioto), oraz rozwineły się trzy szkoły parzenia herbaty pochodzące od mistrza Rikyū (Omote-Senke, Ura-Senke i Mushanokōji-Senke), których dorobkek w zakresie ceremonii herbaty jest nadal uważany za bardzo istotny, a sama ceremonia za jeden z najważniejszych elementów reprezentujących kulturę Japonii. Uji dostarczało herbatę na dwór ceasrski, a mistrzowie herbaty wnieśli duży wkład w rozwój kultury z nią związanej. Na początku XVII wieku mnich Ingen ze świątyni Manpuku-ji rozpowszechnił metodę „pieczenie i obracanie”, a w połowie okresu Edo, Nagatani Sōen z Uji opracował inną przełomową metodę nazwaną „metodą Uji” – „Uji Sehō”, znaną także jako „Aosei sencha-hō”, polegajacą na suszeniu gotowanych i gniecionych pączkow herbacianych w specjalnym piecu. Metoda ta do tej pory jest najbardziej popularną w Japonii. Pod koniec Edo (1603-1868) produkowano w Uji tą metodą herbatę wysokiej klasy – gyokuro, dla której liście pozyskiwano z plantacji kultywowanych metodą „oishita saibai”. Picie herbaty gyokuro oraz sencha (herbata średniej klasy) zrobiło się popularne, ale dopiero w drugiej połowie okresu Meiji (1868-1912) picie zielonej herbaty stało się integralną częścią życia Japończyków. Obecnie produkcja Uji-cha, która pochodzi głównie z miast Wazuka-machi, Minami Yamashiro-mura, Kyō-Tanabe, wynosi 3.48%%.
Trzecia najbardziej uznana herbata, Sayama-cha pochodzi z prefektury Saitama i jest produkowana w miastach Iruma, Sayama i Tokorozawa. Historia Sayama-cha sięga IX wieku w okresie Kamakura, a najstarszy dokument wspominający ta herbatę – Iseiteikin’ōrai pochodzi z 1356 r. Można w nim przeczytać: „Herbata Toganō z Kioto (Kyōto no Togano) jest najlepsza, ale jest więcej dobrych herbat (wymienia kilka lokalizacji), a także herbata Kawagoe z Musashi (Musashi no Kawagoe)” (wtedy herbata z rejonu Sayamy była nazywana Kawagoe-cha). Uprawę herbaty przerwano w tym rejonie w okresie Sengoku (1467-1603), a następnie po wielu staraniach udało się ją reaktywować w okresie Edo. Podczas uprawy Sayama-cha zastosowano bardzo skuteczną technikę zwaną „Sayama bīre”, polegającą na suszeniu ręcznym najpierw na parze, a następnie pieczeniu na powierzchni papieru washi. Metoda ta przyczyniła się do dużego sukcesu herbaty Sayama-cha na przełonie XIX i XX wieku. Skuteczna metoda suszenia była również istotna podczas eksportu herbaty. Ponadto w okresie Meiji Kenzo Takabayashi wynalazł maszynę do przetwarzania herbaty, która przyczyniła się do wzrostu produkcji.
Obecnie rejonie Irumy i Sayamy znajduje się wiele niedużych plantacji herbaty należących do poszczególnych rodzin, na których odbywa się cały proces produkcji – od uprawy aż po sprzedaż, podobnie jak w wypadku winnic. Z uwagi na bardziej surowy klimat liście herbaty są tutaj grubsze niż w rejonach południowych. Z tego względu herbatę Sayama-cha zbiera się dwa razy w roku, podczas gdy w innych rejonach cztery lub pięć razy w roku. Smak herbaty Sayama-cha jest esencjonalny, lekko słodkawy. Produkuje się tutaj głównie fukamushi sencha, a takze genmaicha i hojicha. Fukamushi sencha jest herbatą sencha gotowaną na głębokiej parze w procesie produkcji. Genmaicha jest sporządzana w połączeniu z prażonym brązowym ryżem. Z kolei hojicha wyróżnia się tym, że podczas gdy większość japońskich herbat jest gotowana na parze, jej liście są podpiekane na węglu w porcelanowych pojemnikach. Produkcja Sayama-cha wynosi 2.3%. W tym roku zbiory nowej herbaty shincha rozpoczęły się tutaj 18 kwietnia (2016). Młode liście herbaty zrywane są ręcznie do specjalnych wiklinowych koszy. Pola herbaciane stanowią przepiękny element krajobrazu. Krzaki rosną w rzędach i są odpowiednio przycinane. Zielone pola herbaciane to jeden z archetypów krajobrazowych w Japonii.
Inne regiony produkujące herbatę to: Kagoshima (19%), Mie (6.9%; Ise-cha), Kumamoto (3.46%), Fukuoka (3.46; Yame-cha); Miyazaki (3.39%), Saga (2.1%; Ureshino-cha), Gifu (2.08%; Mino-Shirakawa-cha).
(na zdjęciach pola herbaciane Sayama-cha w Irumie)
Najnowsze od Ewa Maria Kido
Komentarze
- PLUSK WODY DO STAREGO STAWU WSKOCZYŁA… Skomentowane przez ELZBIETA dodany czwartek, 08 listopad 2012 19:09 O stawie i żabie (Literatura, Język)
- Chcialbym na poczatku powiedziec, ze naprawde… Skomentowane przez Seweryn Karłowicz dodany piątek, 24 sierpień 2012 04:47 Tematyka spotkania polonijnego w ambasadzie 5 lipca br. (AKTUALNOŚCI)