gazeta.jp Polonia Japonica

Polonijny portal internetowy funkcjonujący w polsko-japońskiej przestrzeni międzykulturowej, prowadzony przez grupę Polek mieszkających, pracujących i działających w Japonii.

 

Galeria

Na skróty Wyróżniony

Oceń ten artykuł
(0 głosów)
Gazeta Klubu Polskiego w Japonii Nr 5 (32), październik 2003
Japończycy, naród praktyczny i ceniący wygodę, mają zamiłowanie do skrótów językowych. W języku japońskim spotykamy rozmaite „dłużyzny,” na przykład długie wyrazy i „zdaniopodobne” wyrażenia sinojapońskie, które są trudne do wymówienia ze względu na powtarzanie się podobnie brzmiących sylab; mamy też rodzime czasowniki, które bywają jak pociagi towarowe: za tematem wlecze się wiele końcówek (wykładników funkcji granmatycznych); mamy wreszcie szereg innych utrudnień, na przykład rozbudowane formy honoryfikatywne.


Bez trudu można jednak zauważyć, że w mowie potocznej spotyka się wiele rozmaitych skrótów językowych, które nie tylko pozwalają na zaoszczędzenie czasu i wysiłku przeznaczonego na mówienie, ale i niesłychanie urozmaicają życie. Trzeba oczywiście pamiętać, że podobną tendencję spotyka się w każdym języku, nie jest ona cechą specyficznie japońską.

W Japonii często skraca się nazwy instytucji do pierwszych sylab (w zapisie ideogramów) wyrazów wchodzących w ich skład, np. feredacja o nazwie Keizai Dantai Rengōkai (Federacja Organizacji Gospodarczych) znana jest powszechnie jako Keidanren; Tōkyō Daigaku (Uniwersytet Tokijski) to potocznie Tōdai. W identyczny sposób powstał polski skrót Pafawag (Państwowa Fabryka Wagonów), ale w Polsce więcej mamy skrótów literowych.
Skrócone formy imion lub nazwisk, zwykle z sufiksem -chan, odpowiadają polskim zdrobnieniom, np. Satchan pochodzi od imienia Sachiko, Hama-chan od nazwiska Hamada. Popularny piosenkarz Kimura Takuya nazywany jest Kimutaku, a przezwisko to powstało z połączenia pierwszych dwóch sylab nazwiska i imienia. W podobny sposób skraca się nazwę sieci sklepów „Matsumoto Kiyoshi” (nazwa pochodzi od imienia i nazwiska założyciela) do formy Matsukiyo.

Chętnie skraca się nazwy własne. Wiele osób słyszało pewnie o grupie śpiewających panienek Morning Musume (jap.: Mōningu Musume). W gronie fanów mówi się o nich Mōmusu. Stacja telewizyjna Nihon Terebi to potocznie Nittere, a Terebi Asahi to Tereasa. Funkcjonuje wiele skrótów nazw własnych rozpoznawanych lokalnie. Nazwę mojej najbliższej stacji Shin-urayasu (Nowe Urayasu) mieszkańcy skracają do formy Shin’ura, zaś pobliski supermarket Ito Yokado w języku młodzieży nazywa się Itoyo.
Skrótowce tworzy się oczywiście od rzeczowników pospolitych. Szczególnie lubią je branże elektrotechniczna i komputerowa, które wiele terminów zapożyczyły z angielskiego. Na przykład:
  • dejikame - dejitaru kamera (ang.: digital camera ) - cyfrowy aparat fotograficzny, cyfrówka
  • rimokon - rimōto kontorōru (ang.: remote control) - zdalne sterowanie, w mowie potocznej pilot (do telewizora itp.)
  • pasokon - pāsonaru konpyūtā (ang.:personal computer) - komputer osobisty, pecet
Skrótowce nie są przypisane wyłącznie wyrazom zapożyczonym, tworzy się je od wyrazów sinojapońskich lub mieszanych. Na przykład:
  • depachika - depāto chika - podziemie domu towarowego, w domyśle: stoiska z artykułami spożywczymi w domu towarowym
  • ekiben - eki bentō - dworcowe bentō, posiłek w pudełku sprzedawany na stacji
  • gōkon - gōdō konpa - mieszane, damsko - męskie spotkanie towarzyskie, głównie studenckie
  • kawajan - kawa janpā - skórzana kurtka
  • sarakin - sararīman kin’yū - kantor pożyczkowy dla salarymenów
Nazwa popularnego programu telewizyjnego „Dare de mo Pikaso” („Każdy może zostać Picassem”), który prowadzi reżyser filmowy Kitano Takeshi skrócona została do formy Darepika.

Skoro mowa jest o japońskim zamiłowaniu do skracania i upraszczania jezyka, warto tez wspomnieć o uproszczonych formach czasownikowych. Na przykład czasownik shimau (zakończyć) w połączeniu z innym czasownikiem jest wykładnikiem dokonaności. Nonde shimau znaczy wypić, katte shimau - kupić, w mowie potocznej skracane do: nonjau, katchau. W czasie przeszłym powiemy nonde shimatta czyli wypiłam, katte shimatta czyli kupiłam, a potocznie: nonjatta, katchatta.
Zaloguj się, by skomentować
© 2013 www.polonia-jp.jp

Logowanie lub Rejestracja

Zaloguj się