Japonia weszła w epokę „post-3/11”. Odżyła świadomość fatalizmu losu narodu skazanego na współistnienie z groźną naturą, zatrzęsły się fundamenty pracowicie budowanego dobrobytu. Życie toczy się tak samo jak dawniej, ale jest zupełnie inaczej. Co ma do powiedzenia literatura japońska po Wielkim Kataklizmie z dnia 11 marca 2011 roku? Czy literatura się zmienia? Zapewne o wiele za wcześnie jest jeszcze na sformułowanie odpowiedzi na te pytania. Minione wydarzenia miały jednak tak wielkie natężenie, że chyba nikt w Japonii nie mógł przejść obok nich bez jakiejś własnej refleksji, a tym bardziej ludzie parający się sztuką słowa. Poeci i pisarze zareagowali w rozmaity sposób. Hiromi Kawakami, jedna z nielicznych współczesnych pisarek japońskich znanych polskim czytelnikom (zbiór opowiadań Nadepnęłam na węża oraz powieść Manzuru), pokazała, że po wydarzeniach 3/11 utwory napisane wiele lat temu nabrały innego znaczenia. Wkrótce po Wielkim Kataklizmie Kawakami stworzyła nową wersję swego debiutanckiego opowiadania Kamisama (Pan bóg, 1993) i nadała jej tytuł Kamisama 2011. Pisarka w stosunkowo prosty, ale niesłychanie sugestywny sposób pokazała, że świat, choć pozornie taki sam jak poprzednio, jest zupełnie inny. Ta obserwacja ma w obecnej sytuacji szczególne znaczenie.Debiutanckie opowiadanie Kamisama to krótka i niewinna historyjka opowiadająca o spacerze z niedźwiedziem, który wprowadził się do mieszkania w niedalekim sąsiedztwie narratorki opowiadania. Głównym bohaterem tej opowieści jest ktoś, kto przybył z innego miejsca, ma odmienne obyczaje, jest Inny. Być może jest to osoba należąca do mniejszości narodowej. Grzeczny i po staroświecku dobrze ułożony zwierz zaprosił swą sąsiadkę na spacer nad rzekę. Tam wykazał wyrozumiałą cierpliwość i wielkoduszność wobec natrętnej…