W miniony weekend tłumy Japończyków oblegały polskie stoisko na międzynarodowych targach turystycznych JATA Tourism EXPO Japan 2014. To największa impreza tego rodzaju w Azji, która odbywa się corocznie jesienią w ogromnym centrum targowym Tokyo Big Sight. Pierwsze dwa dni targów są przeznaczone dla przedstawicieli sektora turystycznego, odbywają się rozmowy biznesowe, seminaria i prezentacje. W kolejne dwa dni targi są otwarte dla szerokiej publiczności i wtedy wielkie hale wypełnia gwar głosów i muzyki, a targi stają się kolorowym i gwarnym festynem reklamowym turystyki. Polska Organizacja Turystyczna, która ma swój oddział w Tokio oraz polskie firmy turystyczne od lat regularnie biorą udział w targach. W tym roku na polskim stoisku obecne były dwie polskie agencje, wiodące w obsłudze turystów z Japonii: weteran w tej branży Furnel Travel International i działająca od kilku lat Melody Tours. Po raz pierwszy pojawiła się młoda agencja turystyczna Goforpoland. Turystyczne uroki Warszawy zaprezentowała na seminarium Stołeczna Organizacja Turystyczna, a region pomorski reklamowała agenda turystyczna Urzędu Marszałkowskiego Wojewódzwa Pomorskiego. Polskie produkty upominkowe wystawiła od wielu lat działająca w Tokio firma Wisteria.

       Jak dowiadujemy się od dyrektora tokijskiego biura POT Mariusza Łaty, w ubiegłym roku Polskę odwiedziło ok. 50 tysięcy turystów z Japonii. To o 20% więcej niż dwa lata temu, jednak wcześniej liczba ta zmniejszyła się, więc można mówić raczej o powrocie do poziomu z lat poprzednich niż o zdecydowanym wzroście. Jednak nie tylko liczba turystów się liczy. Ważne jest, że w turystyce z Japonii do Polski nastąpiła zmiana jakościowa. Wiekszość turystów japońskich odwiedzających Polskę to uczestnicy wyjazdów grupowych. Przez wiele lat trasy wyjazdów grupowych łączyły kilka krajów i w Polsce zatrzymywano się jedynie na 2-3 dni. Od kilku lat znacznie wzrosła liczba wycieczek skierowanych wyłącznie do Polski, najczęściej są to tury objazdowe trwające około tygodnia. Dłuższy pobyt grup w Polsce oczywiście wiąże się z wyższymi wpływami dla wszystkich placówek obsługujących turystów, a przede wszystkim dla bazy hotelowej.

       Podczas minionych wakacji można było zaobserwować, że zarówno w internecie jak i w tokijskich biurach agencji turystycznych wzrosła liczba reklam wycieczek do Polski. JTB World Vacations, firma należąca do grupy JTB, potentata na japońskim rynku turystycznym, po raz pierwszy wydała osobny katalog wycieczek do Polski. Obejmował on specjalne oferty letnie powiązane z lotami czarterowymi, podzielone 3 trasy i 3 wersje cenowe, a więc zarówno wycieczki budżetowe, jak i luksusowe. Tego rodzaju oferty kierowane są do krajów, które nie mają bezpośrednich połączeń z Japonią.

       Sezon wyjazdów turystycznych z Japonii do Polski trwa od wiosny do jesieni, obejmuje miesiące od kwietnia do października. Najatrakcyjniejszy i najdroższy, jeśli chodzi o ceny biletów lotniczych, jest termin w połowie sierpnia, kiedy osoby pracujące mają dłuższe urlopy z okazji święta zmarłych Obon. Wyjazdy grup biznesowych bywają łączone z udziałem w targach i odbywają się głównie we wrześniu i październiku.

       Pakiet usług oferowanych przez duże agencje turystyczne obejmuje kompleksową obsługę grup, czyli przelot, noclegi, program zwiedzania w Polsce, obsługę japońskiego pilota, usługi przewodnika w Polsce, dodatkowe atrakcje, często w postaci koncertów muzycznych. Program turystyczny koncentruje się przede wszystkim w miastach. Do tej pory typowa tygodniowa trasa objazdowa jako filar miała dwa miasta: Warszawę i Kraków, plus (często opcjonalne) zwiedzanie Oświęcimia, zwiedzanie Wieliczki i program związany z Chopinem. Trzecie wybierane miasto to Poznań, Wrocław lub Gdańsk. W programach pojawiły się również takie miejscowości jak Toruń, Bolesławiec, Zakopane, Częstochowa, Zamość, Góra Kalwaria. Oferowane były także trasy dłuższe i o innym profilu, np. 14. dniowy objazd firma Eurasia pod nazwą „Podróż na łono natury”: Mazury, Białowieża, Tatry, Zakopane, po drodze miasta Warszawa, Krakow, Zamość. W ofertach zwraca się wielką uwagę na obiekty dziedzictwa kulturowego UNESCO, ponieważ jest to marka turystyczna ceniona i pewna. W Japonii są nawet turyści, którzy po kolei „zaliczają” obiekty dziedzictwa UNESCO na całym świecie.

       Istotne jest pytanie, kto najczęściej korzysta z opisanych powyżej ofert. Przedstawiciele branży turystycznej są zgodni w odpowiedzi: osoby wyjeżdżające do Polski to najczęściej tacy klienci, którzy często podróżują, jeżdżą do Europy i ponieważ poznali już wiele krajów europejskich, zastanawiają się nad wyborem regionu, w którym jeszcze nigdy nie byli. Wówczas wybór pada na Europę Środkową lub Środkowo-Wschodnią.

       Uczestnicy wyjazdów grupowych do Polski często są stałymi klientami danego biura turystycznego i wielokrotnie korzystają z jego usług. Tacy klienci to głównie seniorzy, czyli osoby w wieku emerytalnym, które zresztą dominują w grupach wyjeżdżających nie tylko do Polski. Ludzie starsi są „targetem” ofert grupowych wyjazdów do Europy ze względu na stosunkowo wysoką cenę wycieczek, poza tym pokolenie emerytów ma czas na podróże, interesuje się historią. Młodzi ludzie często podróżują indywidualnie, więc w mniejszym stopniu korzystają z usług biur podróży. Istotne są dla nich koszty wyjazdu. Stounkowo nową grupą wśród turystów są kobiety w wieku 24-40 lat, które podróżują w damskim gronie (joshi tabi) i na które obecnie wiele krajów zwraca uwagę w swej ofercie turystycznej. Podróże zagraniczne są dla nich formą rekreacji i zabawy, więc oferta powinna być atrakcyjna pod względem elementów wybiegających poza typowe zwiedzanie, takich jak: kulinaria, sport, atrakcje kulturalne, możliwość pobytu na łonie natury.

       Opócz typowej turystyki grupowej oferowane są inne rodzaje turystyki. Na przykład biuro impresaryjno-turystyczne koncernu prasowego Mainichi od 40 lat organizuje grupowe wyjazdy na Koncert Chopinowski.Ze względu na to, że muzyka Chopina jest powszechnie znana w Japonii i ma wielu wielbicieli, Japończycy interesują się miejscami związanymi z życiem kompozytora. W przyszłym roku będzie odbywał się kolejny Konkurs Chopinowski, wzrośnie też liczba okolicznościowych imprez muzycznych, co na pewno może stać się dobrą zachętą do odwiedzenia Polski.

       Obecnie na rynku japońskim w zasadzie nie ma przewodnika książkowego w języku japońskim poświęconego wyłącznie Polsce. W księgarniach można nabyć przewodnik obejmujący 3 kraje: Czechy, Polskę i Słowację, wydawany przez wydawnictwo Diamond Big Co., Ltd.. Przewodniki te należą do powszechnie znanej serii w żółtych okładkach pod nazwą Chikyū-no-arukikata (tytuł w j. angielskim: Globe Trotter Travel Guide Book). Polska uwzględniona jest także w przewodniku tej serii w tomie pod tytułem „Europa Środkowa”, obejmującym 15 krajów: Czechy, Polska, Słowacja, Węgry, Słowenia, Chorwacja, Bośnia-Hercegowina, Serbia, Czarnogóra, Macedonia. Albania, Kosowo, Rumunia, Bułgaria, Austria. To samo wydawnictwo w bieżącym roku wydało osobną publikację pt. Totteoki no Pōrando (Polska warta poznania), która prezentuje atrakcje turystyczne Polski, choć nie jest przewodnikiem w ścisłym tego słowa znaczeniu. W odróżnieniu od stałej serii, która jest aktualizowana co roku, jest to publikacja jednorazowa, a jej nakład jest relatywnie mniejszy.

       Informacje o Polsce bardzo rzadko pojawiają się w japońskich mediach tradycyjnych takich jak dzienniki i tygodniki. Obecnie Polska jest częściej przedstawiana przez media turystyczne i programy telewizyjne o charakterze podróżniczym, ewentualnie sportowym i rozrywkowym.

Typowe programy o charakterze krajoznawczym często można obejrzeć na kanałach satelitarnych publicznej telewizji NHK, a w przypadku stacji prywatnych zwykle łączy się podróż z rozrywką. Na miejscu reporter lub reporterka przede wszystkim bierze udział w jakimś wydarzeniu, odbywa homestay, spotyka obywatela Japonii mieszkającego za granicą itp. Nie przeprowadzono badań ilościowych, ale gołym okiem widać, że ilość programów telewizyjnych o Polsce zdecydowanie wzrosła w okresie ostatnich 2 lat.

Informacje o Polsce pojawiają się od czasu do czasu w branżowych pismach turystycznych. Ważną platformą informacyjną jest oczywiście internet. Szukając w internecie informacji o Polsce w języku japońskim, zwykle trafia się na witrynę prowadzoną przez tokijskie biuro POT, ponieważ zawiera ona najwięcej potrzebnych informacji i jest dobrze pozycjonowana. Wielu Japończyków dzieli się w internecie swoimi wrażeniami i informacjami dotyczącymi pobytu w Polsce w blogach i na forach internetowych.

       Turyści, którzy odwiedzili Polskę są na ogół zadowoleni z tego pobytu i dobrze go wspominają. Mówią, że ich wyobrażenie na temat Polski uległo znacznej zmianie i jest to zmiana pozytywna. Miasta były ładne i ciekawe, ludzie życzliwi, jedzenie smaczne. Zainteresowania klientów są bardzo zróżnicowane. Są tacy, którzy silnie przeżywają zwiedzanie Oświęcimia, i tacy, którzy w ogóle nie chcą go zwiedzać. Jedni lubią Warszawę, inni Kraków, są wielbiciele Chopina, albo ceramiki Bolesławiec. Wielkie zainteresowanie wzbudza Wieliczka.

       Wygląda na to, że ostatnio w branży turystycznej rozpoczął się dobry okres dla Polski. Polska uzyskała status odrębnej destynacji turystycznej, a jednocześnie zaczyna być rozpoznawana jako kraj europejski, należący do regionu Europy Środkowo-Wschodniej lub Środkowej. Większość biur podróży chce mieć Polskę w swojej ofercie i, co jest również niesłychanie ważne, wizerunek Polski zaczyna się rozpowszechniać wśród ogółu japońskich turystów.

 JATA 2014, stoisko z polskimi upominkami tokijskiej firmy Wisteria

 Zestaw nowych materiałów promocyjnych w j. japońskim, wydany przez POT

                     artykuł o Polsce w magazynie turystycznym "Ima, konna tabi ga shitemitai! 2014"

 przewodnik po Polsce pt. Totteoki no Pōrando (Polska warta poznania)